December 2023. Zogenoemde transportbiobrandstoffen worden als vervanger voor fossiele brandstoffen voor vervoer ingezet. Deze klimaatmaatregel is het paard achter de wagen. Transportbiobrandstoffen worden gemaakt van plantaardig of dierlijk materiaal. Het gaat bijvoorbeeld om palmolie- en sojarestafval, koolzaad, maïs en tarwe, afvalvet uit slachthuizen en gebruikt frituurvet. Biobrandstof uit palmolie en sojaolie is vanaf 1 januari 2022 wettelijk uitgesloten. Reden hiervoor is dat voor de aanleg van sojavelden en palmolieplantages regenwoud wordt gekapt.
Biobrandstof uit soja en palmolie is daardoor beduidend slechter voor het klimaat dan fossiele brandstof. Om landbouwgrond te verkrijgen, worden mensen van hun land verjaagd. Leefgebieden van bedreigde diersoorten zoals de orang-oetan, worden steeds kleiner.
De uitfasering van palmolie en sojaolie als energiegewassen geldt helaas niet voor andere voedselgewassen zoals koolzaad, suikerriet, mais of tarwe. Voor deze gewassen is zoveel landbouwgrond nodig, dat ook hiervoor regenwoud wordt gekapt. Transportbiobrandstoffen uit voedselgewassen zijn daardoor bijna 2 keer schadelijker voor het klimaat dan de fossiele variant. Herbebossing van land is beter voor het klimaat, dan het telen van gewassen voor biobrandstoffen. Dat haalt meer CO2 uit de lucht dan de CO2-uitstoot die door het gebruik van de biobrandstof wordt bespaard.

Op 28 november jl. maakte een vliegtuig van Virgin Atlantic Airways de eerste transatlantische vlucht op pure biobrandstof. Transport & Environment (T&E) berekende dat voor zo’n vlucht het afvalvet van 8.800 geslachte varkens nodig is. Zo wordt de intensieve varkenshouderij in stand gehouden. Bovendien maken andere sectoren al gebruik van deze dierlijke ‘reststromen’. Als deze nu ingezet worden als biobrandstof dreigt de zeep- en diervoedingsector over te stappen op onder meer palmolie. Dit heeft tot gevolg méér CO2-uitstoot in plaats van minder. Ook biobrandstof uit gebruikte frituurolie heeft forse nadelen. Veel van de gebruikte frituurolie komt uit China. Dit heeft indirecte CO2-effecten tot gevolg, doordat de Chinezen voor hun eigen verbruik overschakelen op palmolie. Afvalvet en afgewerkte frituurolie als input voor biobrandstof blijken ook fraudegevoelig in de praktijk, omdat er veel geld mee valt te verdienen.
Het gebruik van biobrandstoffen uit plantaardig en dierlijk materiaal is een valse klimaatoplossing die de overstap naar duurzaam vervoer blokkeert. Overheidsbeleid dient in te zetten op minder en schoner vervoer, minder vliegen, minder met grondstoffen over de wereld slepen, beter openbaar vervoer, fietsvriendelijke steden en elektrische (deel-)voertuigen.

Meer over biobrandstoffen in Europa (Engels artikel)

.