Nieuwsbrief Leefmilieu– Jaargang 6 - nummer 1 - januari 2008
Het bestuur van de vereniging Leefmilieu start met vertrouwen het nieuwe jaar. Jongeren hebben weer belangstelling voor het milieu merken wij, en wij niet alleen, en dat beloofd nieuwe energie voor milieu-initiatieven. Als zelfs commerciële omroepen televisieprogramma's maken over energiebesparing kun je wel spreken van een nieuwe lente in de kijk op milieu. Dat er op lokaal gebied nog veel moet gebeuren om een groen en gezond leefmilieu te realiseren en te behouden leest u ook in deze Nieuwsbrief. Maar als we initiatieven in 2008 kunnen bundelen, gaat dat vast beter lukken. Doet u mee? Wij hebben er zin in. Iedereen een energierijk en milieubewust 2008 gewenst.
| Inhoud van de nieuwsbrief: | |
| 1. Gezondheidseffecten stadsbrug worden niet onderzocht | lees verder ›› |
| 2. Hosten Nederlandse website brengt Nederlandse directeur voor Indiaanse rechter | lees verder ›› |
| 3. Minder groen en meer steen in de stad, waar houdt het op? | lees verder ›› |
| 4. Milieukwaliteit en Ruimtelijke ordening blijven lastig te combineren | lees verder ›› |
| 5. Natuurlijk tegengas in de Kempen | lees verder ›› |
| 6. Benutting restwarmte vraagt om regie overheid | lees verder ›› |
| 7. Geurnormering asfaltcentrale is te ruim | lees verder ›› |
| 8. Kort nieuws uit de vereniging | lees verder ›› |
1. Gezondheidseffecten stadsbrug worden niet onderzocht
Afgelopen zomer heeft de vereniging Leefmilieu samen met een grote groep omwonenden en bewonersgroepen een brief aangeboden aan de directeur van de GGD. In deze brief vragen zij om een onderzoek naar de gezondheidseffecten van de stadsbrug. De directeur van de GGD reageerde in eerste instantie positief. Intussen is echter duidelijk geworden dat de GGD van de gemeente Nijmegen geen groen licht heeft gekregen voor het uitvoeren van een dergelijk onderzoek. Ook de behandeling in de gemeenteraad leverde geen meerderheid op voor ons verzoek. De redenering van wethouder Depla was dat het niet nodig was de gezondheidseffecten apart te onderzoeken omdat de milieu-effecten al zijn onderzocht. Volgens ons een misverstand. Kennis van de kwaliteit van het milieu is wel een eerste en heel belangrijke stap, maar om op basis daarvan de gezondheidseffecten te bepalen is een essentiÎle tweede stap nodig. Die tweede stap wordt nu niet gezet. Daarmee wordt niet duidelijk wat de gezondheidsrisico’s zijn voor de omwonenden, de leerlingen van de twee grote scholen langs het tracé en de vele werknemers in de bedrijven. Ook de effecten voor de gevoelige groepen, zoals jongeren en bejaarden, worden nu niet bepaald. Een gemiste kans.
2. Hosten website brengt Nederlandse directeur voor Indiaanse rechter
ICT is voor de vereniging 
Leefmilieu belangrijk. De website van de vereniging trekt veel bezoekers en de site www.lokalelucht.nl is behalve een milieuproject bijna een ict-project. Vanaf haar prille begin is de vereniging bij haar websites geholpen door de stichting Antenna en de directeur van deze kleine stichting Michael Polman. Met raad en daad heeft hij de eerste stappen van de vereniging op het ict-pad begeleid en nog steeds is de samenwerking allerhartelijkst. Wat schetste dan ook onze verbazing toen we tijdens ons laatste bezoek hoorden dat nota bene een Indiaanse rechtbank een arrestatiebevel tegen Michael Polman had uitgevaardigd. Niet vanwege een strafbaar feit in India maar omdat Antenna een website host van een stichting die opkomt voor de rechten van werknemers in India! Dat vonden wij te gek voor woorden. Je kunt je als kleine stichting tegen zo’n risico helemaal niet verzekeren. Je moet dus een advocaat in India gaan betalen om je te verdedigen tegen een aanklacht die hier in Nederland kant nog wal zou raken. Alleen omdat je een volkomen legale website op je computers hebt draaien! Van de Nederlandse overheid krijg je vervolgens ook nauwelijks steun, want die wil zich niet inmengen in het Indiase rechtssysteem. Daar sta je dan.. daar sta je dan behoorlijk alleen voorÖ Ziet u mogelijkheden om de stichting Antenna te helpen, neem dan contact met ze op. Info over de stichting Antenna vindt u op http://www.antenna.nl.
3. Minder groen en meer steen in de stad, waar houdt het op?
In Nijmegen maakt groen plaats voor steen. Niet doordat daar een groots of boosaardig plan aan ten grondslag ligt, maar gewoon stapje voor stapje, bijna toevallig.
Een kleine 
greep uit de huidige plannen: - In Grootstal komt een schippersinternaat op de plaats van het huidige groen. - In het Goffertpark moet het voetbalstadion worden uitgebreid. - In Dukenburg zijn er verschillende bouwplannen voor het groen naast het Maas- Waal Kanaal. - In Hees wil een zorginstelling een bosje kappen om meer opvangmogelijkheden te scheppen. - Ook in Hees wordt de groene buffer naast de Neerbosscheweg ingericht met 200 woningen. Dat laatste noemt men wonen in het park.
Deze lijst is moeiteloos uit te breiden. Voor alle duidelijkheid: het gaat hierbij niet alleen om groen dat eigendom is van de gemeente Nijmegen, maar ook om particulier groen. Maar het effect is in alle gevallen hetzelfde: de hoeveelheid groen in de stad neemt af, stapje voor stapje. De bedoelingen zijn daarbij goed. In een stad heb je behoefte aan woningen, zorg en sport, en hoe dichterbij hoe liever, dat voorkomt onnodig verkeer en de aanleg van nog meer straten.
Duidelijk is ook dat er steeds meer behoefte zal zijn aan al die voorzieningen dichtbij met het ouder worden van mensen. Even duidelijk is ook dat de leefbaarheid van een stad en de hoeveelheid groen sterk met elkaar verbonden zijn: voor recreatie, gezonde lucht, maar vooral voor een gevoel van welbehagen.
Omdat het bebouwen van groen de gemakkelijkste manier is om alle plannen te verwezenlijken lijkt deze trend niet te stuiten. Tenzij mensen opkomen voor het groen in hun wijk en dat gebeurt gelukkig al op veel plaatsen. Om die initiatieven te bundelen heeft Leefmilieu het initiatief genomen om een platform op te richten voor een groen Nijmegen. Zodat mensen die opkomen voor groen in hun wijk dat niet alleen hoeven te doen.
Op 22 januari om 20.00 uur wordt de eerste bijeenkomst gehouden, in wijkcentrum de Klokkentoren (zaal 4). U vindt de Klokkentoren op de Slotemaker de Bruineweg 272 te Nijmegen (naast het politiebureau). Wilt U ook deelnemen stuur dan een mailtje naar m.jacobs@leefmilieu.nl om u aan te melden. Onderstaand een van de vele bouwplannen:
4. Milieukwaliteit en Ruimtelijke ordening blijven lastig te combineren
Afgelopen 12 november 2007 presenteerde Linda Flipse de resultaten van haar afstudeeronderzoek aan de actieve leden van Leefmilieu, Dorpsbelang Hees en een medewerker van de Gelderse Milieufederatie.
Met dit onderzoek rondde ze haar opleiding Duurzame ontwikkeling aan de Universiteit Utrecht af. Haar onderzoeksonderwerp omvatte een evaluatie van MILO. MILO staat voor: MIlieukwaliteit in de LeefOmgeving en is een werkwijze voor ruimtelijke ordening en gebiedsinrichting, waarbij meer rekening wordt gehouden met milieuaspecten.
Het doel van de methode is dat gemeenten bij gebiedsontwikkeling niet uitgaan van de minimale wettelijke normen, maar kijken naar de wensen die ter plekke bestaan. Welke milieuproblemen zouden moeten worden aangepakt en welke kwaliteiten dient een gebied te hebben? Flipse analyseerde drie cases waarbij de overheid heeft geprobeerd om deze slag te maken. Een van deze cases was de herinrichting van Nijmegen West Weurt. Ze kwam tot de conclusie dat MILO een goed tegenwicht kan bieden bij (te) technische rapporten die onvoldoende rekening houden met lokale wensen.
De methode werkt inspirerend en maakt mensen bewuster. Het is echter geen wondermiddel. Het past volgens haar moeilijk in het langdurige proces van ruimtelijke ordening en kan dit proces maar gedeeltelijk verbeteren. Ook is het volgens Flipse onzeker hoe hogere overheden omgaan met de resultaten van de methode. In het geval van Nijmegen West Weurt wijst ze bijvoorbeeld op de plaatsing van de puinbreker van de DAR in het gebied. De DAR kreeg bijvoorbeeld een milieuvergunning voor een puinbreker in het gebied terwijl vanuit de milieukwaliteit dit ongewenst was. Een dergelijke gang van zaken is niet te voorkomen met de MILO-aanpak.
Bekijk hier de scriptie van Linda Flipse.
5. Natuurlijk tegengas in de Kempen
Op 24 
november 2007 heeft Marga Jacobs, voorzitter van Leefmilieu, een presentatie gehouden op het symposium Natuurlijk tegengas in de Kempen. Dit symposium was georganiseerd door Groen Links De Kempen en werd druk bezocht door raadsleden, statenleden en andere belangstellenden van, opvallend genoeg, ook andere politieke partijen dan Groen Links.
Aan de orde kwamen de pijnpunten in het gebied zoals de komst van een groot industrieterrein. Gezocht werd naar manieren om het milieu te verbeteren en tot vormen van samenwerking te komen. Op verzoek van de organisatie ging Marga Jacobs vooral in op het thema luchtkwaliteit.
Ze belichtte de aanpak van het Burgernetwerk en vooral de ervaringen met vragen over luchtkwaliteit. De titel van de presentatie luidde Tegengas voor goede lucht en sloot daarbij aan bij de titel van het hele symposium. Zonder het geven van tegengas door bewoners(groepen) en kleine politieke partijen wordt het milieu niet beter. Het meeste bereik je als je samenwerkt, zoveel mogelijke expertise mobiliseert en een lange adem hebt.
Het was een geslaagd symposium met een fantastische sfeer, opgeluisterd door live muziek en een ludieke actie van Asterix die in de Kempen strijdt voor het behoud van het Brabantse groen.
6. Benutting restwarmte vraagt om regie overheid
Afvalverbranding ARN en energiecentrale Electrabel in Nijmegen produceren veel restwarmte. Deze wordt niet benut. Energieverspilling. In deze tijd niet voor te stellen. Toch kan het zomaar in een stad als Nijmegen.
Er kan iets aan gebeuren. Dan moeten de gemeente Nijmegen en de provincie Gelderland wel duidelijk de regie in handen nemen. Dat is de conclusie van het symposium over restwarmte op 7 december. Milieudefensie Nijmegen, de Broeikas en de Gelderse Milieufederatie organiseerden bij de ARN een middag over de mogelijkheden.
Ruim 50 mensen namen deel. Hieronder waren diverse producenten van restwarmte. Ervaringen over benutting van restwarmte in warmtenetten werden gedeeld. Grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht lieten zien dat het goed mogelijk is. Zij verbaasden zich dat Nijmegen er geen werk van maakt.
In Utrecht wordt de nieuwe vinex wijk Leidsche Rijn voorzien van een warmtenet. Utrecht wordt met recht warmtestad genoemd. Driekwart van de stad heeft een warmtenet. Ook Arnhem breidt haar warmtenet steeds uit. De nieuwbouwwijk Schuytgraaf in Arnhem Zuid is onlangs aangesloten. Met de renovatiewijk Presikhaaf gebeurt hetzelfde. De bedoeling is dat dit warmtenet wordt gekoppeld aan een nieuw net vanuit Nijmegen.
In het debat stelde directeur Gerard van Gorkum van de ARN dat hij graag restwarmte wil leveren aan een regionaal warmtenet. Hij vond dat de overheid nu echt tot de handen uit de mouwen moet steken. Wethouder Depla gaf aan dat warmtelevering aan de 2500 nieuwbouwwoningen in het Waalfront in de plannen is opgenomen.
Op dit moment wordt door de provincie een onderzoek uitgevoerd naar warmtelevering aan de 10.000 woningen die in de Waalsprong worden gebouwd. Begin 2008 zijn de resultaten bekend. Benutting van restwarmte is een belangrijke peiler in de Klimaatnotitie van de Nijmeegse gemeenteraad. Op 23 januari 2008 geeft het college hierover haar visie.
7. Geurnormering asfaltcentrale is te ruim
In maart 2007 is 
Vereniging Dorpsbelang Hees in beroep gegaan tegen de wijziging van de milieuvergunning van asfaltcentrale Dura Vermeer in Nijmegen. Het bedrijf mocht van de provincie Gelderland haar productie op jaarbasis van 170.000 ton naar 210.000 ton uitbreiden.
De belangrijkste argumenten van Dorpsbelang Hees waren: … de recente pijpverhoging van 20 naar 30 meter heeft niet geholpen om de sterke geuroverlast (bitumendamp) voor de buurt te verminderen. … de lopende vergunning bevat te ruime emissienormen voor wat betreft stof, koolwaterstoffen etc. … er worden niet de best beschikbare technieken toegepast.
Op 14 november 2007 heeft de Raad van Staten uitspraak gedaan en heeft de Vereniging Dorpsbelang Hees gedeeltelijk in het gelijk gesteld, namelijk op het punt van de te ruime toegestane geurnormering. Het verzoek tot verdere verhoging van de schoorsteen (ter vermindering/verdunning van de geuroverlast en emissie uitstoot) werd dit niet toegekend.
De Raad van Staten wees erop dat indien de geur binnen de normen moet blijven en dat wat betreft de voorgeschreven maatregelen de provincie een zekere beoordelingsvrijheid heeft.
Lopende bovengenoemde zaak heeft Dura Vermeer een nieuwe aanvraag ingediend bij de Provincie Gelderland eind oktober voor de uitbreiding van activiteiten in de nachtelijke uren. De Vereniging Dorpsbelang Hees heeft samen met Vereniging Leefmilieu als vertegenwoordigers van omwonenden hier moeite mee evenals het feit dat er nog steeds sprake is van ernstige stof en geurhinder.
Ze hebben daarom een gezamenlijke zienswijze ingediend met betrekking tot deze ontwerpbeschikking bij de Provincie Gelderland.
Deze procedure loopt nu. We houden u op de hoogte.
8. Kort nieuws uit de vereniging
We zijn een actieve vereniging en willen onze Nieuwsbrief niet te uitgebreid maken, daarom zetten we hieronder wat andere activiteiten en interessante zaken kort op een rijtje: …
Afgelopen zomer heeft de vereniging twee subsidieverzoeken ingediend bij SenterNovem. Eind december hebben we bericht gekregen dat beide verzoeken gehonoreerd worden. Het ene verzoek houdt een verlenging in van ons project over lokale luchtkwaliteit. De site http://www.lokalelucht.nl zal verder worden uitgebreid.
Het andere project gaat over Nanodeeltjes en hun onbekende effecten voor mens en milieu. In de volgende nieuwsbrieven berichten we u er verder over. …
Zoals bekend was de puinbreker van de DAR, die oorspronkelijk gevestigd zou worden aan de Kanaalstraat, gepland op het industrieterrein Oost Kanaalhaven te Nijmegen. Deze nieuwe locatie blijkt echter niet door te kunnen gaan omdat het bedrijf niet past binnen de geluidsruimte van dit gezoneerde industrieterrein. De provincie Gelderland heeft de vergunning dan ook geweigerd. Waar de puinbreker nu komt is nog niet bekend, naar een nieuwe locatie wordt gezocht. …
In onze vorige Nieuwsbrief vroegen we aandacht vroegen voor de het mengvoederbedrijf de Heus te Ravenstein. Titel van het artikel was: Provincie Noord Brabant legt uitspraak hoogste rechter naast zich neer. Intussen heeft de Heus een dwangsom opgelegd gekregen van de provincie en is ook de politie een onderzoek begonnen zoals blijkt uit onderstaand artikel uit het Brabants Dagblad van 6 januari 2008.
