Nieuwsbrief Leefmilieu– Jaargang 6 - nummer 3- juni 2008
Leden en sympathisanten van de vereniging Leefmilieu hoeven zich deze maand niet te vervelen. Om op te komen voor gezonde lucht kunnen ze op 12 juni terecht in de Tweede Kamer en voor een verbreding van hun milieuhorizon zijn ze op 17 juni zijn welkom bij een bijeenkomst over nanotechnologie. U leest hierover nog veel meer in onze Nieuwsbrief.
| Inhoud van de nieuwsbrief: | |
| 1. Advies gezondheidsraad is duidelijk, nu de landelijke politiek nog | lees verder ›› |
| 2. Bestuurders van provincie Gelderland hebben geen tijd voor bezorgde burgers | lees verder ›› |
| 3. Platform Groen Nijmegen komt op voor groen in de stad | lees verder ›› |
| 4. Groen in wijk Grootstal behouden | lees verder ›› |
| 5. Nanotechnologie workshop op 17 juni in Nijmegen | lees verder ›› |
| 6. Aan inspreken stadsbrug Nijmegen hangt een stevig prijskaartje | lees verder ›› |
| 7. Kort nieuws van de vereniging | lees verder ›› |
| 8. Leefmilieu in de publiciteit | lees verder ›› |
1. Advies gezondheidsraad is duidelijk, nu de landelijke politiek nog
Op 14 februari heeft de minister van VROM, Jacqueline Cramer, aan de Gezondheidsraad gevraagd om op korte termijn te adviseren over de effecten van de luchtvervuiling door verkeer voor gevoelige groepen, zoals ouderen en kinderen. De Gezondheidsraad heeft op 24 april dit advies in de vorm van een brief gepubliceerd (zie ook de website van de Gezondheidsraad op www.gr.nl) 
Mocht er nog enige twijfel bestaan over de samenhang tussen gezondheidsrisico en luchtvervuiling door verkeer dan is dat nu voorbij. Om de Gezondheidsraad te citeren: "Wetenschappelijk gezien bestaat er voldoende bewijs dat mensen die in de nabijheid van een drukke verkeersweg wonen extra gezondheidsrisico lopen ten opzichte van mensen die in de omgeving van een rustige weg wonen" De voornaamste conclusies zijn: niet alleen scholen, kinderdagverblijven en bejaardentehuizen zijn gevoelige bestemmingen maar ook ziekenhuizen en woningen.
Marga Jacobs, voorzitter van Leefmilieu: "Met het advies van de Gezondheidraad wordt opnieuw duidelijk hoe schadelijk de luchtverontreiniging door verkeer is, vooral voor kinderen en ouderen met luchtwegaandoeningen. Het is nu aan de politiek om hieruit de juiste conclusies te trekken: geen scholen meer bouwen bij snelwegen en zeer drukke stadswegen."
Maar de voortekenen zijn niet gunstig. Het lijkt erop alsof gezondheidsoverwegingen weer het onderspit zullen delven. De Nederlandse gemeenten verzetten zich namelijk. Zij bouwen liever scholen op de goedkopere grond langs snelwegen en ze verschuilen zich daarbij achter de geldende milieunormen. Dezelfde normen waarvan de Gezondheidsraad, na lang onderzoek, nu juist zegt dat ze niet deugen, want ze zeggen niets over de gezondheidsschade.
Op donderdagavond 12 juni komt de commissie VROM van de Tweede Kamer bij elkaar om te besluiten wat ze gaan doen met het advies van de Gezondheidsraad. Bestuursleden van Leefmilieu gaan daar naar toe om het belang van het overleg te onderstrepen.
Kun je mee, stap in de trein en laat zien dat gezonde lucht ook voor jou belangrijk is. Meer informatie vind je op http://www.tweedekamer.nl/vergaderingen/commissievergaderingen/index.jsp of mail ons op burgernetwerk@leefmilieu.nl en we geven je alle informatie.
2. Bestuurders van provincie Gelderland hebben geen tijd voor bezorgde burgers
Op 14 mei spraken de omwonenden van het in Elst geplande LPG-tankstation in bij de commissie Ruimtelijk Ordening, Wonen en Milieu van de Provinciale Staten van Gelderland. Zij zetten daar hun zorgen op een rijtje.
Over de landschappelijke inpassing die vrijwel onmogelijk is omdat het tankstation op een terp van 7 meter hoogte gebouwd zal worden. De bestaande bodemvervuiling op die locatie maakt het afgraven van de grond te duur en daarom kiezen de ondernemers voor deze merkwaardige oplossing. Watergangen moeten worden verlegd, een rotonde aangelegd en dat alles terwijl er op korte afstand meer dan genoeg tankstations zijn. 
Ook voor de schoolgaande kinderen die in grote getale gebruik maken van de weg wordt de situatie veel onoverzichtelijker. Tel daarbij het domino-risico dat veroorzaakt wordt door de Betuwelijn die op 30 meter afstand ligt en je hebt alle ingrediënten voor een slecht plan. Namens Leefmilieu deed Marga Jacobs het woord en onderstreepte de terechte zorgen van de omwonenden.
De fractieleiders van Groen Links, S.P. en de Groep van Bergen stelden veel kritische vragen. De heer Wijnia van Groen Links noemde het zelfs een bizar plan. Hij was, evenals Eric van Kaathoven, de fractieleider van de S.P., zelf gaan kijken en dat had hem veel duidelijk gemaakt.
Gesterkt door deze reacties trokken de omwonenden de stoute schoenen aan en nodigden de betrokken bestuurders uit: de gedeputeerden Co Verdaas en Annelies van der Kolk. Onlangs hebben de omwonenden gehoord dat deze politici geen tijd kunnen vrij maken om langs te komen. Jammer, vooral omdat ze binnenkort natuurlijk wel hun goedkeuring moeten hechten aan het plan.
Of zouden ze al besloten hebben het af te keuren!
3. Platform Groen Nijmegen komt op voor groen in de stad
Groen wordt zeer gewaardeerd: om een ommetje in te maken, vanwege de goede effecten op de luchtkwaliteit, omdat je de seizoenen van dichtbij beleeft. Er zijn zelfs onderzoeken die aantonen dat dementie langzamer verloopt als ouderen regelmatig een wandeling maken in het groen. Overheden en projectontwikkelaars waarderen groen ook, maar vanuit een ander perspectief. Zij zien het als een bron van inkomsten om te kunnen bebouwen. Het door de buurt zo geliefde parkje vertegenwoordigt een vermogen, dat steeds interessanter wordt naarmate de grondprijzen stijgen. Een gemeente is voortdurend in geldnood dus de greep naar het bestaande groen is gemakkelijk gedaan. 
Omdat groen aanleggen vanwege diezelfde hoge grondprijzen heel veel geld kost, verdwijnt het groen in een stad veel gemakkelijker dan het wordt aangelegd. Ook is groen een stuk minder maakbaar als woningbouw. Kun je in pakweg een half jaar een huis slopen en een ander neerzetten, een grote boom is in een uurtje gekapt maar duurt tientallen jaren om weer op te groeien en honderd jaar voordat hij echt bijzonder is. Groen is weerloos.
Het kan niet voor zichzelf opkomen en moet het hebben van actieve burgers. Het is daarom verheugend dat die er veel zijn in Nijmegen. Sinds januari werken die groepen samen in een platform: Platform Groen Nijmegen. Iedere maand komen ze bij elkaar, wisselen ervaringen uit en ondersteunen elkaar met raad en daad. Ben je zo'n bewonersgroep of ken je zo'n bewonersgroep? Samen sta je sterker. Meld je aan bij burgernetwerk@leefmilieu.nl en we houden je op de hoogte van de vergaderdata.
4. Groen in wijk Grootstal behouden
De bouw van een schippersinternaat in het park in de wijk Grootstal in Nijmegen gaat definitief niet door. Het hele park krijgt de bestemming groenvoorziening, waardoor het de komende jaren niet bebouwd kan worden. Een mooi resultaat gezien de voorgeschiedenis. Vorig jaar, juni 2007, werd het bouwplan voor het eerst gepresenteerd aan de buurtbewoners. Het college van B&W van de gemeente Nijmegen ging er die avond gemakshalve vanuit dat de bouw wel zou starten in de zomer van 2008.
Maar het gemeentebestuur had niet gerekend op de tegenstand en het doorzettingsvermogen van de omwonenden. De jaren daarvoor was door talloze bouwplannen al veel groen uit de wijk verdwenen en de maat was vol. De tegenstand ontstond direct op de informatieavond in juni 2007, er werd onmiddellijk een actiegroep opgericht die later bewonersgroep Grootstal Zuid genoemd werd.
Deze heeft onder meer raadsleden van de grote partijen uitgenodigd om te komen kijken. Ook zijn raadsleden opgezocht in het stadhuis om de bezwaren toe te lichten, voordat het bestemmingsplan zou worden behandeld in de gemeenteraad.
Vooral de SP, het CDA en de Stadspartij maakten zich hard voor het behoud van het groen. Leefmilieu ondersteunde de bewonersgroep bij de inspraak binnen en buiten de gemeenteraad. Uiteindelijk zijn op de raadsvergadering van 7 mei 2008 twee belangrijke moties unaniem door de raad aangenomen.
Het belang van al het groen in Grootstal - dus niet alleen het betrokken parkje - is door de raad erkend als zeer waardevol voor de leefbaarheid. Het is nu veilig gesteld in het nieuwe bestemmingsplan. Een prachtig resultaat.
5. Nanotechnologie workshop op 17 juni in Nijmegen
Op 22 april werd, samen met de studentenvereniging Milieuprisma, een workshop gegeven over nanotechnologie. Nanotechnologie is een onderzoeksgebied waarbij gewerkt wordt aan het maken van hele kleine deeltjes. Deze deeltjes worden nanodeeltjes genoemd omdat ze in één dimensie (lengte, breedte of hoogte) kleiner zijn dan 100 nanometer. 100 nanometer is gelijk aan 1/10000 millimeter.
Met nanotechnologie worden deze kleine deeltjes gemaakt, bewerkt of veranderd zodat ze nieuwe eigenschappen krijgen. Twee medewerkers van het Nanolab van de Radboud Universiteit Nijmegen hielden hierover interessante presentaties, waarbij ze wezen op de grote mogelijkheden voor bijvoorbeeld medische toepassingen. 
John Mens van Leefmilieu ging hierna in op de mogelijke milieu- en gezondheidseffecten bij het onvoorzichtig gebruik van nanotechnologie. Veel toegepast op dit moment zijn bijvoorbeeld nano zilverdeeltjes. Deze zilverdeeltjes kunnen bacteriën doden en ze worden daarom verwerkt in sokken, zodat de nanodeeltjes daarin de zweetlucht voorkomen. Maar deze zilverdeeltjes komen natuurlijk bij het wassen vrij en dus komen ze terecht in het afvalwater. In het water hebben ze natuurlijk nog steeds dezelfde antibacteriële werking en vormen zij een bedreiging voor de bacteriën die in de afvalzuiverings-installaties gebruikt worden.
Tijdens de workshop ontstond een levendige discussie over de voordelen en de risico's van nanotechnologie.
Veel producten met nanodeeltjes zijn al op de markt maar de producenten vermelden dat niet op het etiket. Bij sommige producten wordt hooguit vermeld dat het een nano-product is. De Voedsel en Waren Autoriteit wil dat nanodeeltjes wel gelabeld worden, maar de minister heeft daarover nog geen besluit genomen.
Is uw belangstelling gewekt? Op 17 juni 2008 wordt dezelfde workshop opnieuw gegeven in Nijmegen. De workshop is voor iedereen toegankelijk, kennis over nanotechnologie is niet vereist en deelname is kosteloos. Het aantal plaatsen is echter beperkt dus aanmelden vooraf is wel gewenst bij burgernetwerk@leefmilieu.nl. Na aanmelding ontvangt u nadere gegevens over de locatie.
6. Aan inspreken stadsbrug Nijmegen hangt een stevig prijskaartje
IDe inspraak van de stadsbrug Nijmegen is aan een volgende ronde toe. De gemeenten Nijmegen heeft het bestemmingsplan goedgekeurd en tot en met 25 juni hebben alle insprekers de tijd om hun bezwaren kenbaar te maken aan provinciale staten van Gelderland.
In 2007 werd de inspraak, vanwege fouten, helemaal opnieuw gedaan. In maart 2008 kregen de insprekers en raadsleden 6 dagen om 6 cm nieuwe stukken te bestuderen. Na veel ophef kregen alle insprekers 14 dagen extra de tijd om hun bezwaren toe te lichten. Insprekers kregen, tot voor kort, standaard altijd een brief dat hun inspraak een nieuwe ronde is ingegaan. Dat is nu niet gebeurd.
Ze zijn nu helemaal afhankelijk van de bezorging van het huis- aan huisblad de Brug. Ook de mensen die de website van de gemeente Nijmegen in de gaten houden zijn niet geïnformeerd. Op de site van de gemeente Nijmegen staan heel prominent gegevens over de vorige inspraakronde maar geen nieuwe stukken en niets over de nieuwe inspraakdata.
Als klap op de vuurpijl heeft de gemeente Nijmegen, die zich landelijk profileert met de goede digitale toegankelijkheid van haar stukken, geen digitale versies van de stukken beschikbaar: geen CD-rom of stukken op internet. Wel veel informatie voor mensen die mee willen denken over de vormgeving van de brug, maar niets voor de insprekers. Om het ontmoedigingsbeleid te completeren… Als je de stapel stukken dan op het open Huis liggen grondig wil bestuderen dan blijken die eerst besteld te moeten worden door de medewerkers van de gemeente. Behalve tijd kost dat € 89,-- waarvan € 40,-- voor het bestemmingsplan zelf, een drukwerkje van 90 blz.
Politici maken zich zorgen om burgers die zich van de politiek afkeren en cynisch worden. Die zorg is terecht. En de oorzaak in dit geval duidelijk. Cynische bestuurders die hun inwoners als lastposten zien scheppen cynische burgers.
7. Kort nieuws van de vereniging
-
Heeft u vragen over luchtkwaliteit? Stuur ze ons, dan proberen wij ze voor u te beantwoorden. De vragen en antwoorden publiceren we op www.lokalelucht.nl.
-
- Op de site van Leefmilieu over luchtkwaliteit http://www.lokalelucht.nl vind je veel recent nieuws over luchtkwaliteit. Ook de rapportages van steeds meer Nederlandse gemeenten worden hier verzameld.
- Het eindrapport Informatie over luchtkwaliteit kan veel beter is hier ook te vinden. U vindt het onder het kopje publicaties.
- Tegen het bouwen van zorgwoningen voor gehandicapte kinderen, naast een van de vervuilste wegen in Nijmegen, heeft Leefmilieu samen met de omwonenden bedenkingen ingediend. Het bestuur van leefmilieu is ook met de directie van de zorginstelling gaan praten en heeft informatie verstrekt over de gezondheidsrisico's voor de jongeren die er gehuisvest gaan worden.
- Op de conferentie Planet Diversity op 14 mei in Bonn kwamen milieu-organisaties uit heel Europa bijeen voor een workshop over nanotechnologie. Onder de 31 aanwezigen waren ook John Mens en Harco de Blaauw, die de plannen van Leefmilieu presenteerden. Alle aanwezige organisaties toonden zich bezorgd over de nieuwe milieu- en gezondheidsrisico's die ontstaan door het toepassen van nanodeeltjes in producten.
- Samen met Milieudefensie en Natuur en Milieu hebben we op 16 mei een brief gestuurd naar de Europese commissie om te pleiten voor de betere publicatie van bekendmakingen van milieuvergunningen (IPPC richtlijn 2003/25). Nu worden deze bekendmakingen van landelijk vervuilende bedrijven slechts in locale kranten gepubliceerd en zijn ze voor Leefmilieu niet te vinden.
- Op de Algemene Ledenvergadering die op 29 mei gehouden is zijn de financiële stukken, het jaarverslag en het activiteitenplan van de vereniging goedgekeurd. U vindt dit goedgekeurde jaarverslag op onze site www.leefmilieu.nl onder het kopje Leefmilieu > Jaarverslagen en statuten. ·
- Op 26 september organiseert de vereniging een groot symposium in Nijmegen met als titel: Opkomen voor je leefomgeving, kan dat beter? Er worden 9 parallelle workshops gehouden met onderwerpen waar actieve burgers de komende jaren mee te maken krijgen: de nieuwe Wet Ruimtelijk Ordening bijvoorbeeld. Uiteraard komen er ook workshops met tips en trucs om effectiever en efficiënter actie te voeren. Reserveer deze datum vast, in de Nieuwsbrief van augustus volgt de nadere informatie. Opgeven kan nu al door een mail te sturen naar burgernetwerk@leefmilieu.nl
8. Leefmilieu in de publiciteit
Leefmilieu is regelmatig in het nieuws doordat journalisten ons benaderen en doordat we zelf de publiciteit zoeken bijvoorbeeld met een persbericht. Hieronder enkele publicaties van Leefmilieu of verwijzingen naar artikelen waarin we genoemd worden:
- Het groen in de stad is altijd kwetsbaar, Marga Jacobs, Gelderlander 26 april 2008
- Fijn stof geen goede maat voor luchtverontreiniging. Persbericht 5 mei 2008
- Het fijn stof is veel dichterbij dan je denkt, Chris van Alem, Gelderlander 30 mei 2008
- Een eigentijdse brug, Arjen Schreuder, NRC Handelsblad, 6 juni 2008.